Progress Report 2014 – دیمروی نگدال
گلیں باسکاں۔
اے منی وش بہتی انت کہ من گْوستگیں سال ءَ ’’دہ سال ‘‘ءِ نگدال شمئے دیمءَ پیش کت۔ اے سالءَ یک رندے پدءَ شمئے دیمءَ 2014مءِ نگدالءَ پیش کنگ آں۔ ھنچوش کہ شما سرپد اِت ’’سید ھاشمی ریفرنس ریفرنس کتابجاہ‘‘ءِ بنیادی مولءَُ مرادسے لبزانی سرءَ بزاں بلوچ ، بلوچی ءَُ بلوچستان کہ ھر سئیں لبزگوں یک دومیءَ ھمگْرنچ انت۔ شہید صبادشتیاریءِ مول ءَُ مراد ھم ھمے بوتگ ، شہیدصبادشتیاریءَ نہ روچ چارتگ ءَُ نہ شپ بزاں شپءَُ روچ جہد ءَُ کوشست کتگ،شہید ءِ واب داں کجام حدّءَ پیلو کتگ؟ درستیں چیز شمئے دیمءَ اَنت ءَُ شما وت شر تر فیصلہ کت کن ئے ۔
M.Phil ھرکس زانت کہ مروچیگیں دنیا ڈیجیٹائزءِ دگنیا اِنت ۔ ھمک چیز گْواتءِ میاراِنت بلے کتابجاہءِ مراگشءَُ دیواناں مہلوکءِ آیگ ءَُ دومی نیمگءَ پہ دگہ پٹّ پولےءَ کتابجاہءَ ایریں مواداں کمک زیزگ وت اے ھبرءِ گْواھی ءَ دنت کہ کتابجاہءِ ارزش مروچی ھم ھما وڑءَ برجاہ انت Ph.D
انسان چاگردءَُ جاورانی چمّدار انت ۔ جاور کہ نگیگ بنت انسان ھم نگیگ بیت ءَُ کار اڑاندانی آماچ بنت ،اگاں جاور جوان اَنت گڈا مردم پہ جْوانی کار کت کنت۔ اے کُلّ شمئے مہر ءَُ دوستی انت ، شمئے دوستیءَُ دوزواھی انت کہ نگیگیں جاورانی توکءَ ھم کتابجاہءَ وتی وسءَُ واکءَ باز دیمروی کتگ۔ھما مردم کہ گوں کتابجاہ ءَ ھمگْرنچ انت ،آ شرّیءَ زان انت کہ کتابجاہءِ مستریں جنجال مالی در ءَُ وسیلہ انت اے مالی لوٹ گیشتر چہ باسکانی بجّاریءَ پیلو کنگ بیت ۔اے سالءَ ھم مالی جاور نگیگ بوتگ انت بلے چہ بلوچستان سرکارءِ نیمگءَ بیست لکّ کلدارءِ کمکءَ کتابجاہءِ کاراں داں مزنیں حدّےءَ ٹیک داتگ۔ بلے اے اَدارُکی کمک انت کہ دائم نہ بنت دیمترءَ ھم کتابجاہءَ ھمے وڑیں کمک پکار بنت پرچا کہ کتابجاہءَ دیمترءَ بازیں کار کنگی انت ۔ انگت ھم بازیں کار پہ بے زرّیءَ مہتل انت۔ کتابجاہ چہ وتی باسک ءَُ دوزواھاں اے امیت داریت کہ دیمترءَ ھم آ وتی کمکءَ ھمے وڑءَ برجاہ دار انت۔
گُلیں باسکاں!
زبان زندگیں راجانی مستریں مڈّی انت ، تو ھمے سرپد بئے کہ زبان راجءِ ارواہ انت ۔ بے زبانءَ راج ھما جون اِنت کہ آئیءِ توکءَ ساہ مان مہ بیت۔ سید ھاشمی ریفرنس کتابجاہ ءِ بنیادی مول ءَُ مراد بلوچ ، بلوچی ءَُ بلوچستان انت ۔ ما وتی دہ سالی مراگشءَ اے جار جتگ ات کہ کتابجاہ پہ بلوچی زبانءِ سرءَ کار کنگءَ غلام رسول کلمتی ءَ نامینیت چہ ھما روچءَ کتابجاہءَ یک ’’راستگال‘‘بزاں ڈکشنریءِ سرءَ کار بنگیج کت ءَُ اے کار ءِ بار غلام رسولءِ کوپگاں دیگ بوتگ ات ءَُ مزنیں وشیں ھبر ایش انت کہ غلام رسول ءَ وتی کار داں مزنیں حدّےءَ پیلو کتگ۔ ’’بلوچی راستگال‘‘ءِ نامءَ اے راستگال پہ راجءَ شنگ کنگ بیت۔
من پرے ھبر سکّ باز وشّاں کہ بازیں ورنا گوں کتابجاہ ءَ ھمگْرنچ انت ءَُ پہ ایمانداریءَُ دلستکی راجی کاراں دیمءَ بران اَنت بلے اے ورنایاں راجءِ دلبڈّی پکار اِنت کوّاسءَُ زانتکارانی رہشونی پکار اِنت۔دنیا ءِ توکءَ ھچ کار بے کنگ ءَ نہ بیت ۔بلوچی بتلے ھست کہ ’’گوں دگرءَ اِنت چو پُگ ءَ اِنت ، گوں وتءَ اِنت چو جُگءَ انت ‘‘گِندگءَ اے ارزانیں کارے بلے راستیءَ اے ھما راجی ڈُبّہ اِنت کہ باز گِران اِنت پہ اے ڈُبّہ ءِ دیمءَ برگءَ زانتکارءَُ کوّاسانی کمک پکار اِنت۔ما پیسرءَ ھم جار جتگ ءَُ یک رندے پدءَ جار جنیں کہ مارا کوّاس ءَُ زانتکارانی کمک ءَُ ھمراہ داری پکار اِنت، آ بیا انت ءَُ گوں ما ھمراہ داری بہ کن انت۔
اے کتابجاہ شہید صبادشتیاریءِ جہدءَُ راجی دلستکیءِ برورد اِنت ۔ شہید صباءِ بازیں کار دنیگت منتگ اَنت کہ سرجم کنگ لوٹ انت۔شہید صبادشتیاری ءِ نوکری ءِ زرّ بلوچستان دانشجاہ بزاں یونیور سٹیءَ پشت کپتگت انت مئے ارادہ ھمیش ات کہ آ زرّ اگاں کتابجاہءَ رس انت گڈا کتابجاہ استاد صبادشتیاریءِ کاراں دیمترءَ جُزّینیت اے رِدءَ ما گوں آئیءِ کہولءِ مردماں نندءَُ نیاد ھم کتگ ات ،بلے چہ آپلّوءَ مارا ھچ وڑیں امیت گِندگءَ نیایگ اِنت ۔ایشاں ابید کتابجاہ دگہ بازیں کار کنگ لوٹیت پہ اے درستیں منتگیں کاراں مارا شمئے کمک ءَُ دوزواھی پکار اِنت ۔
کتاب: ۔
شماسہی اِت کہ کتابجاہءَ گوں 2200کتاباں وتی گامگیج زُرتگ ءَُ کتابانی کچّ چہ دہ ھزار ءَ گیش اِنت (ابید چہ تاکبندءَُ ماھتاکاں)۔کتابجاہ ءَ لبزانکی ءَُ پٹ پولی پڑءَ وتی وسءَُ واکءَ گام دیمءَ بران کتگ انت ءَُ اے دوئیں سالاں ھم کتابجاہءَ سے کتاب چاپ کتگ ءَُ دگہ لہتیں کتاب پہ چاپءَُ شنگءَ جریدگ انت۔
کتابانی درجہ بندی:۔
کتابجاہءِ اے مول ءَُ مرادانی تہ ءَ انت کہ وتی باسکاں گیش چہ گیش کمک ءَُ آسراتی بہ دنت ، اے درگتءَ کتابانی شوھازگ ءَُ آیانی درجہ بندی کنگ چہ درستاں گیشتر ارزش دار یت اے ردءَ واجہ خالد بلوچ ءَُ عبدالواحدءَ درجہ بندی ءِ کار نوددرسد(90%)سرجم بوتگ ۔ درجہ بندیءِ سرجمیءَ پد کتابانی کمپیوٹرائزڈ ءِ کار بنگیج کنگ بیت۔
باسک
اولی سالءَ کتابجاہءِ باسکانی کچّ ھشتاد بوتگ بلے مروچی اے کچّ کساس 1443اِنت ۔
کورس
ھنچوش کہ من پیسرءَ گْوشت کہ ’’انسان چاگردءَُ جاورانی چمّدار انت ۔ جاور کہ نگیگ بنت انسان ھم نگیگ بیت ءَُ کار اڑاندانی آماچ بنت ،اگاں جاور جوان اَنت گڈا مردم پہ جْوانی کار کت کنت‘‘۔چہ ھبرءَ ھر کس سہی اِنت کہ بلوچ سرڈگار لبزانکی ءَُ زانشی ادارہانی سرءَ اُروش،آیانی کارانی دیمءَ اڑاند ءَُ زانشی مردمانی کُشت ءَُ کوش ءِ وڑیں نگیگیں جاورانی آماچ انت بلے اے نگیگیں جاوراں ھم کتابجاہءَ وتی کارنہ داشتگ انت،البت کتابجاہءِ وتی لہتیں منتگیں کارانی سببءَ اے سالءَ بلوچی کورسءِ کارلہتیں دمگاں مہتل کنگ بوتگ انت۔بازیں دمگاں کورس ھما برجم دارگ بوتگ انت۔ھنچوش کہ شما سہی اِت کہ سید ھاشمی ریفرنس کتابجاہءِ جہدءَُ کوشستاں کراچی ءِ دانشجاہءَ بلوچی کورس بنگیج بوتگ انت ءَُ نوں دانشجاہ ءَ وتی وڑءَ ھمے کار برجاہ داشتگ ۔ نوں مئے جہد ھمیش اِنت کہ کتابجاہ شہید بے نظیر یونیورسٹیءَ بلوچی کورسءِ کاراں بنگیج بہ کنت۔
کمیٹی
کتابجاہءَ پہ کارانی دیمءَ برگءِ ھاترءَ وھد پہ وھد کمیٹی اڈ داتگ ،دانکہ کار گہترءَُ جْوانیءَ دیمءَ برگ بہ بنت۔ اے کمیٹی برجاہ انت ءَُ وتی کاراں دیمءَ بران انت۔ ایشانی توکءَ زانشی کمیٹی، دستوری کمیٹی ءَُ انسائیکلوپیڈیا بلوچستانیکا کمیٹی ھوار اَنت۔
مڑاہ داریں باسکاں!
ھنچوش کہ شما سہی اِت کہ گْوستگیں دہ سالانی نگدال ءِ تہءَ مراگش ءَُ دیوانانی حال سرجمءَ شمئے دیمءَ شنگ کنگ بوتگ انت ۔پمیشکا من ایوکااے سالءِ نگدالءَ شمئے دیمءَ پیش کنگاں۔ دہ سالی مراگش گْوستگیں سالءَ ماںءَُ داد دیوان گْوستگیں سال ءَ ماں نیشنل میوزیم ءِ تالاربزاں آڈوٹوریمءَ دارگ بوتگ ات۔ آئیءَ پد دومی مراگش شہید صبادشتیاریءِ سالروچءِ درگتءَ ماں ملیرءَ سرینہ ھالءَ ’’صباشہید ءِ پگرءَُ فلسفہ ‘‘ءِ نامءَ دارگ بوتگ ات کہ آئیءِ توکءَ شعری دیوان ھم ھوار اَت ۔ آئینءِ رِدءَ دو سالانی تہءَ شش دیوان بیگ لوٹ انت بلے اے دوئیں سالانی نیامءَ بیستءَُ پنچ دیوان ءَُ نیاد پہ کتابجاہءِ کارانی دیمرویءَ برجم دارگ بوتگ انت۔
تاکبندانی پہریزگ
بلکیں بازیں مردم سہی مہ بنت کہ کتابجاہءَ گْوستگیں پنجاہ شست سالانی تاکءَُ تاکبندانی ڈیجیٹائزیشنءِ کار بنگیج کتگ۔ اے ردءَ ورنایانی یک ٹیمےءَ اے گرانیں بار وتی کوپگاں زُرتگ ءَُ داں مروچی اے رِدءَ آیاں اولی بہر سرجم کتگ ۔ بازیں ھنچیں تاکبندءَُ ماھتاک ھست کہ آیانی لہتیں تاک مارا دست نہ کپتگ انت ءَُ ما ایشیءِ جار ھم جتگ ات کہ اگاں کسے ءِ گْورءَ ھمے تاکبند ءَُ ماھتاک ھست اگاں مُدامی دیگ نہ لوٹیت بلے اَدارُکی مارا بہ دنت اِش ءَُ پدءَ وتی امانتاں بہ زیریت۔دومی ءَُ سیمی بہر ءِ سرءَ کار برجاہ انت۔ھمے ورنا کہ آیاں اے گرانیں ڈُبّہ وتی سرءَ زُرتگ سد ستا کرز انت۔
تندجاہ
گوں نوکیں دؤرءَ ھمگْرنچیءِ ھاترءَ کتابجاہءَ وتی تندجاہ بزاں ویب سائٹ(www.shrlibrary.org)جوڑ کتگ ۔ مئے جہد ھمیش انت کہ اے تندجاہ ءَ ھستیں دؤرءِ لوٹانی پدءَ بہ بیت ءَُ مردم چہ آئیءَ سیتّ ءَُ نف بہ زیر انت۔ اے رِدءَ کتابجاہءِ یک باسکے ءَ ایشیءِ سرجمیں حرچ وتی سرءَ زُرتگءَُ ایشیءِ اڈ کنگ یا جوڑ کنگءَ واجہ اجمل لطیف بلوچ ءَ مئے کمک کتگ۔کتابجاہءِ بُرزءَ داتگیں سائٹءَ شما دنیاءِ کجام ھم ھندءَُ دمگءَ نشتءَُ چارت کن اِت۔
آسراتی، کُمکءَُ نوکاری
ھمک ادارہ بے آسراتیاں سرجم نہ بیت ھمے وڑءَ کتابجاہءِ مدام ھمے جہد بوتگ کہ آ باسکءَُ پٹ پول کاراں ھر وڑیں آسراتی بہ دنت۔اے ردءَ فوٹو اسٹیٹ مشین ءَُ بک شیلف نوک کنگ بوتگ انت۔ھر وڑءَ کہ مئے دستءَ بوتگ ما جہد کہ باسکءَُ پٹ پول کاراں ھر وڑیں آسراتی بہ رسیت۔
گْوش انت کہ انسان ءِ زانتءِ کچّ ءَُ کساسے ھست ۔ بلے ادارہ ھما چیز اِنت کہ آئیءِ ھمک چیز یاداشتی شکل ءَ آئیءِ گْورءَ بہ بیت ءَُ ھما چیز راستیں دروشمءَ پیش کنگ بہ بیت ۔ اے مئے راجی ڈُبّہ انت کہ ما کتابجاہءِ ھمک چیز ءَ راجءِ دیمءَ بیاریں ءَُ آیاں سہی بہ کن ایں ۔ ھمے چیز اِنت کہ داں مروچی ما راجءِ بیسہ نہ پروشتگءَُ اے ھبر پمّا مزنیں ھبرے کہ راج مئے سرءَ بیسہ کنت۔ پرچا کہ ما ھمک گپّ تچکیں وڑےءَ راجءِ دیمءَ ایر کتگ دانکہ مردم سہی بہ بنت ۔
گُڈسرءَ من کُلّیں باسک،ھمبل ءَُ دوزواھانی منّتاں گِراں ۔ کتابجاہ شمئے مہرءَُ دوستی، سِتکءَُ دلبڈیءِ مُدامی رہچار اِنت۔باز باز منّت ۔ پاکیں پروردگار شمئے پُشت ءَُ پناہ بات۔
شمئے کستر
کارگشاد
